انّ الّذین یتلون کتاب الله و اقاموا الصّلوه و انفقوا ممّا رزقناهم سرّاً و علانیهً یرجون تجارهً لن تبور. کسانی که کتاب الهی را تلاوت میکنند و نماز را برپا میدارند و از آنچه به آنها روزی دادهایم پنهان و آشکار انفاق میکنند تجارت پر سودی را امید دارند که نابودی و کساد در آن نیست.« فاطر ، 29»
از آنجا که در آیات گذشته به مقام خوف و خشیّت عالمان اشاره شده بود. در آیه مورد بحث به مقام امید و رجا آنها اشاره میکند چرا که گفتیم: تنها به وسیله دو بال است که انسان میتواند به اوج آسمان سعادت پرواز کنند، و مسیر تکامل را طی نماید، نخست میفرماید: 1ـ کسانی که کتاب الهی را تلاوت میکنند. 2ـ و نماز را برپا میدارند و از آنچه به آنها روزی دادهایم در پنهان و آشکار انفاق میکنند.
عملی که از یک سو انسان را به خدا پیوند دهد مظهر آن نماز است. با توجّه به آنچه در این آیه و آیه پیشین آمد. چنین نتیجه میگیریم که علمای راستین دارای این صفاتند. از نظر روحی قلبشان مملوّ از خشیّت و ترس آمیخته با عظمت خداست. از نظر گفتار زبانشان به تلاوت آیات خدا مشغول است. از نظر عمل روحی و جسمی نماز میخوانند و او را عبادت میکنند. از نظر عمل مالی از آنچه دارند در آشکار و پنهان انفاق مینمایند. آنها که نماز را برپا میدارند و انفاق در راه خدا میکنند امید و علاقه به سرای دیگر دارند، چرا که نیکیها را قبل از خود فرستادهاند و مایلند به آن ملحق شوند.[1] تلاوت کتاب به معنای خواندن قرآن است، که خدای سبحان آن را ستوده. و اقامه نماز به معنای برپا داشتن آن و محافظت در ترک نشدن آن است.[2] در آیه بعد آمده که آنها این اعمال صالح را انجام میدهند، خداوند هم اجر و پاداش کامل به آنها دهد و از فضلش بر آنها میافزاید که او آمرزنده و شکور است. آنها که کتاب خدا را تلاوت میکنند و نماز را به استمرار انجام میدهند هر چه انجام میدهند به این منظور میکنند که خدا پاداشهایشان را به طور کامل بدهد و چیزی از ثواب اعمال از ایشان فوت نشود.[3] ـ خداوند پاداش نمازگزاران را هم در این دنیا و هم در آن دنیا میدهد.
[1] . نمونه، ج 18، ص 252. [2] . المیزان ج 17 ـ 66 [3] . المیزان، ج 17 ـ 67. اندیشه قم
|